Ιεραπόστολοι στην Ελλάδα: Επένδυση στην παιδεία για τη σωτηρία της ψυχής
Οι αποστολές Αμερικανών ιεραποστόλων στην Ελλάδα είχαν ως στόχο το θρησκευτικό προσηλυτισμό αλλά και τον «εκπολιτισμό» μέσα από το εκπαιδευτικό τους έργο. Προτεσταντικές εκδόσεις στα ελληνικά τυπώνονταν πρώτα στη Μάλτα και μετά το 1831 στην Ελλάδα.
Ο εφημέριος Jonas King, ο οποίος αργότερα διώχθηκε, είχε μάλιστα τη σύμφωνη γνώμη του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια να εφοδιάσει τα σχολεία με εγχειρίδια. Αρχικά οι ιεραπόστολοι ήταν ευπρόσδεκτοι αφού γέμιζαν ένα κενό, ιδιαίτερα στην εκπαίδευση των κοριτσιών. Σχολεία που ιδρύθηκαν από τη Μάνη και την Τήνο έως την Αθήνα εφάρμοζαν την Λαγκαστριανή, αλληλοδιδακτική μέθοδο. Επιπλέον, η συμβολή της Emma Willard και της Troy Society έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση διδασκαλισσών για τη στελέχωση της γυναικείας εκπαίδευσης. Το έργο των προτεσταντών άρχισε να αμφισβητείται από την συντηρητική μερίδα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τα ιεραποστολικά βιβλία απομακρύνθηκαν από όλα τα σχολεία (1835), ενώ έξι χρόνια αργότερα απαγορεύτηκε κάθε είδους θρησκευτική διδασκαλία εκτός από την κατήχηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτό σηματοδότησε το τέλος των ιεραποστολικών αποστολών.
Παρόλους τους διωγμούς, το σχολείο των John Henry Hill και της Fanny Mulligan Hill (η σημερινή Σχολή Χιλλ) όχι μόνο κατάφερε να ενσωματωθεί στην ελληνική κοινωνία αλλά άσκησε και την πλέον σημαντική επιρροή στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ ο Jonas King συνέχισε την ιεραποστολική του δράση, καρπός της οποίας ήταν η ίδρυση της Α΄ Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας το 1871.
